Tweehonderd jaar geleden werd een groots kanaal gegraven dat van Amsterdam naar Den Helder loopt, dwars door Alkmaar. Met de hand werkten negenduizend arbeiders vijf jaar lang aan het uitgraven van een 80 kilometer lang tracé. Bestaande waterwegen werden uitgediept, verbreed en met elkaar verbonden om een route te creëren voor zowel binnenvaart als zeevaart. In zijn tijd was dit het breedste en diepste kanaal ter wereld.
In Alkmaar start de viering van Noordhollandsch Kanaal 200 jaar op Open Monumentendag (14 en 15 september). Het thema van deze dagen is dit jaar Routes, netwerken en verbindingen. De komende maanden zijn er allerlei activiteiten en projecten die aandacht hebben voor het jubilerende kanaal. Zo kun je met de plattegrond van "Alkmaarders op de Kaart" een wandeling maken langs de rijke geschiedenis van het kanaal. Over de route te water heeft NH Media een 6-delige tv-serie gemaakt. Op 26 september vertelt sociaal geograaf en oud-docent Gerard Akkerman in het Alkmaars Historisch Café verhalen over de aanleg van het kanaal. Ook de 8 Octoberviering sluit aan met het thema "Zee van Beleven" en in het eerste weekend van november verlicht het Alkmaar Light Festival de oevers langs het kanaal met spectaculaire lichtobjecten.
Bekijk alle jubileumevenementen onderaan deze pagina.
Het Noordhollandsch Kanaal was een nieuwe vaarroute van Amsterdam via Den Helder naar de Noordzee. De Alkmaarse burgemeester Gijsbert Fontein Verschuir, zag kansen voor zijn stad en slaagde erin om de route te verleggen, dwars door een deel van de vestingstad. Vijf jaar lang werd het kanaal met de schep gegraven en op 15 december 1824 werd het kanaal in gebruik genomen. De stad bloeide op tot een trekpleister voor zeevaart, binnenvaart, handel en industrie. Maar het succes ging snel voorbij toen 50 jaar later het veel kortere Noordzeekanaal kwam. Toch is en blijft het kanaal een belangrijk deel van de geschiedenis van Alkmaar. En dat vieren we vol trots met elkaar.
Wil je meer weten over de historie van het Noordhollandsch Kanaal? Hieronder een aantal handige bronnen:
Vandaag de dag wordt het Noordhollandsch Kanaal nog steeds veelvuldig gebruikt voor de binnenvaart, maar het biedt meer dan alleen vaarmogelijkheden. Naast pleziervaart, die profiteert van de verbinding met de grachten in de binnenstad en de omliggende wateren van Alkmaar, is het kanaal ook een ideale plek voor diverse recreatieve activiteiten. Of je nu wilt wandelen, fietsen, suppen, vissen, picknicken of gewoon ontspannen aan de waterkant, er is voor zowel bewoners als bezoekers het hele jaar door genoeg te beleven. Met prachtige uitzichten langs het kanaal en gezellige terrasjes in de buurt, biedt het kanaal een veelzijdige en sfeervolle omgeving voor iedereen.
Tip: Speciaal voor het 200-jarig jubileum wordt er op 14 september bij het Turfmarkthaventje een Drijf In Bioscoop georganiseerd.
In de loop van de tijd ontdekten steden steeds meer de potentie van water als ruimtelijke kwaliteit. In de omgevingsvisie Alkmaar 2040, vastgesteld in 2017, staat daarom: Hoera we hebben een kanaal! Sindsdien stroomt er iets nieuws door Alkmaar, het Alkmaars Kanaal. Aan de oevers van het Noordhollandsch Kanaal bouwen we daar aan kansrijke projecten. Daarmee komen er meer betaalbare en duurzame woningen voor de Alkmaarders. De focus op kansrijke projecten betekent ook dat we gaan voor kwaliteit boven kwantiteit. Denk aan meer groen en een mooi stadspark, voor de leefbaarheid, het klimaat en met ruimte voor voorzieningen op het gebied van cultuur en sport. Dat alles versterkt de kwaliteit van de stad en vormt de kracht voor een aantrekkelijke woon- en werkgemeente, nu en in de toekomst. Wil je alles weten over het Alkmaars Kanaal kijk dan op de website.
"Alkmaarders op de Kaart" is een kaart die het verhaal vertelt van burgemeester Fontein Verschuir, die het Noordhollandsch Kanaal naar Alkmaar haalde. De kaart neemt je mee op een wandeling langs de rijke geschiedenis van het kanaal en de regio en biedt een unieke manier om meer te leren over deze historische ontwikkeling. De kaart is verkrijgbaar bij verschillende locaties, waaronder het Stedelijk Museum Alkmaar, het Regionaal Archief, museum In 't Houten Huis in De Rijp en de Museummolen in Schermerhorn. Voor wie de voorkeur geeft aan een digitale versie, is er ook een online kaart beschikbaar.
Op Open Monumentendag (14 september 2024) trapten we het vieren van 200 jaar Noordhollandsch Kanaal af. Het kanaal is natuurlijk ook één van onze monumenten. Ter ere van het jubileum van het Noordhollandsch Kanaal maakte onze stadsdichter een prachtig gedicht:
Stap op je fiets en ga op expeditie! Maak kennis met Willem I, zaai mee langs de oevers, kraak je hersenen in de Denktank, geniet van prachtige gedichten en duik in vogelvlucht over het kanaal. De tocht is iets meer dan 12 kilometer.
Let op: Dit evenement heeft al plaatsgevonden.
Het Open Monumentendagweekend is dit jaar op 14 en 15 september. In de gemeente Alkmaar ligt dan op zaterdag 14 september de nadruk op de binnenstad, Oudorp en Koedijk. En op zondag 15 september zijn de monumenten open in Schermer, Graft & De Rijp. Zo kun je een heel weekend genieten van monumenten in de hele gemeente Alkmaar.
Let op: Dit evenement heeft al plaatsgevonden.
Altijd al een film willen kijken vanaf een bootje, omringd door stadsgenoten en op een bijzondere locatie? Dat kan! Op 14 september organiseert Cultuur Kartel een Drijf In Bioscoop speciaal voor jongeren in de Turfmarkt haven. Voor het eerst zullen hier twee films worden vertoond op het water. Welke films dat worden? Dat bepaal jij als bezoeker!
Let op: Dit evenement heeft al plaatsgevonden.
Maak je klaar voor Alkmaar Light Festival van 31 oktober tot en met 2 november! Alkmaar verandert in één groot lichtkunstwerk. Dompel je onder in verrassende videokunst, verwonderende lichtobjecten, muziek en live theater en beleef de stad zoals je dat niet eerder deed.
Heb je een goed idee voor een evenement dat bijdraagt aan de jubileumviering van het Noordhollandsch Kanaal? Dan komen we graag met je in contact! Als je evenement aan bepaalde voorwaarden voldoet kun je hier bovendien een financiële bijdrage voor ontvangen. Wil je meer weten over de mogelijkheden? Lees dan snel verder!
Op 26 september vindt een lezing plaats waarin de motivatie achter de aanleg van het 'Groot Noordhollandsch Kanaal' centraal staat. Tijdens de lezing wordt onderzocht wat de betekenis van dit kanaal is geweest en nog steeds is voor de stad Alkmaar, zowel in het verleden als in het heden. Hierbij wordt ingegaan op de strategische positie van Alkmaar binnen haar omgeving en hoe dit verbonden is met het kanaal.
Let op: Dit evenement heeft al plaatsgevonden.
In 2024, 200 jaar na de opening van het Noord-Hollands kanaal, presenteert het Zijper Museum de expositie "Er zal zijn een kanaal." Deze tentoonstelling vertelt het verhaal van het kanaal tussen Amsterdam en Den Helder, ontworpen door Koning Willem I en Jan Blanken. De expositie belicht de aanleg, werkomstandigheden, de jaagdienst en Blankens uitvindingen zoals de vlotbrug en waaiersluis.