Het Alkmaarse Kaasdragersgilde is opgericht op 17 juni 1593 en bestaat uit 30 mannen én de kaasvader. In 1593 verenigden de Alkmaarse kaasdragers zich in een gilde, zoals dat in die tijd gebruikelijk was. Wie niet lid was van een gilde, mocht ook het beroep niet uitoefenen. Het gilde behartigde de belangen van de leden en bood hen bescherming. Op deze pagina vind je alle informatie over het Kaasdragersgilde.

Sterke mannen

Al honderden jaren wordt er in Alkmaar op traditionele wijze kaas verhandeld, en ook al honderden jaren moeten de zware kazen aan- en afgevoerd worden op het Waagplein. Kaas is zwaar – daar zijn dus sterke mannen voor nodig.

Het kaasdragersgilde bestaat uit 30 man en de kaasvader.

Hoe zit het Kaasdragersgilde in elkaar?

De kaasvader is het hoofd van het gilde. De gildeleden zijn verdeeld over vier groepen. Deze groepen heten ‘vemen’. Elk veem heeft een eigen kleur, bestaat uit 6 kaasdragers en een tasman. Daarnaast heeft elke veem een eigen kaaswegschaal in het Waaggebouw waar de tasman de gewichten op de schaal zet.

Op de kaasmarkt zijn drie vemen actief. Dat betekent dat er elke week 1 veem ‘vrij’ is. Dit veem heeft ‘karredienst’. Dat betekent dat zij de ingooiers helpen en voor de afwezigen in de andere vemen overnemen. Voorafgaand aan het kaasmarktseizoen wordt er gedobbeld. De winnaar van het dobbelspel mag kiezen op welk deel van de markt ze willen werken. Ook mogen zij een weegschaal kiezen.

De kleuren van de vemen

Valt het je op dat de kaasdragers verschillende kleuren hoedjes dragen? Aan de kleur kun je zien bij welk veem de kaasdrager hoort. De veemkleur komt ook terug in de berrie waarop de kaasdragers de kaas vervoeren. De kaasvader is herkenbaar aan zijn oranje hoed en zijn stok. De kaasdragers noemen hem 'vader'.

Ontdek hoe een kaasmarkt verloopt.

Enkele tradities van het Kaasdragersgilde

Er zijn een aantal regels waar de kaasdragers zich aan moeten houden. Een paar van deze leuke gebruiken en tradities worden hieronder genoemd.

• Kaasdragers spreken elkaar aan met hun bijnaam zoals ‘de tolk’, ‘de klep’ en ‘de borrel’.
• Kaasdragers moeten een boete betalen als ze te laat zijn. De bijnaam van de kaasdrager die de boetes int is ‘de Beul’. Een deel van die boete is voor de ‘kruimelavond’. De kruimelavond vindt plaats op de vrijdag voor kerstmis waarop zij hun beloning krijgen. De beloning bestaat uit € 5 ‘loon’, twee gevulde koeken en een wit brood met boter en kaas.
• Kaasdragers mogen niet vloeken. Valt de kaas van de berrie of gebeurt er een ander ongelukje, dan roepen ze ‘uil!’ 
• Wanneer de kaasvader zijn stok of hoed niet bij zich heeft roepen de kaasdragers: ‘vader u loopt naakt’.
   

Ontdek hier wanneer de Kaasmarkt plaatsvindt, waar de markt precies gehouden wordt en wat je na je kaasmarktbezoekje kunt doen in Alkmaar.

Functies binnen het Kaasdragersgilde

Er zijn een aantal functies binnen het gilde, namelijk de zetters, ingooiers, noodhulp, vastman, tasman, voorman, kaasvader, knecht, bottelier en provoost.

• De zetters plaatsen de kazen op de markt vanuit de vrachtwagen en beladen de berries.
• De ingooiers laden, wanneer de kazen gewogen zijn, de kazen in houten handkarren en brengen ze terug naar de vrachtwagen.
• De tasman  staat bij de weegschaal en is het langste in dienst.
• De voorman staat aan het hoofd van de veem en is de oudste man hiervan.
• De kaasvader staat aan het hoofd van alle vier de vemen.
• De knecht is het hulpje van de kaasvader en moet de toiletten en het stoepje voor het waaggebouw schoonhouden. Daarnaast is hij verantwoordelijk voor het ophangen van de bel.
• De provoost is verantwoordelijk voor het innen van de boetes.
• Voordat je kaasdrager wordt, ben je eerst voor twee jaar de noodhulp. Daarna mag hij toetreden in het gilde en krijgt hij zijn bijnaam.
• De vastman is een ervaren kaasdrager die in een van de vemen werkt.
• De bottelier is verantwoordelijk voor de drankjes.
   

Kaasdrager worden

Zie jij jezelf al in de heldenrol van kaasdrager? Word dan noodhulp op de Alkmaarse Kaasmarkt. Ben je twee jaar noodhulp, dan maak je kans op een vast lidmaatschap van het Kaasdragersgilde. Je bent dan ‘vastman’. Als het Kaasdragersgilde op zoek is naar nieuwe noodhulpen, maken zij dit bekend op hun facebookpagina.
 

Kaasmeisje of kaasjongen worden

Kaasmeisjes en kaasjongens informeren de bezoekers van de Kaasmarkt over wat er allemaal te zien is op de Kaasmarkt. Wil je kaasmeisje of kaasjongen worden op de Alkmaarse Kaasmarkt? Neem dan contact op met Alkmaar Marketing door een mailtje te sturen naar info@alkmaarmarketing.nl.